Algemene Beschouwingen Partij van de Arbeid – Goeree-Overflakkee

Het vaststellen van de gemeentebegroting 2014 werd afgelopen donderdag voorafgegaan door de Algemene Beschouwingen: elke raadsfractie gaf daarbij haar visie op de plannen, die door het college zijn gepresenteerd.

Voorzitter.

Omdat ik maar 5 minuten heb voor deze bijdrage, heb ik tijdens de beeldvormende fase al complimenten uitgedeeld. Gaan we dus niet nog een keer doen.
Toch wil ik hierbij het college bedankten voor de snelle beantwoording van de ruim 150 gestelde technische vragen. Dit moet een hele klus zijn geweest.

Voorzitter.

Het is niet leuk. Als er op Facebook een “vind ik niet leuk” knop zou zitten, zou ik die nu indrukken.

Het is niet leuk en ook niet goed, om vol enthousiasme aan deze raadsperiode te beginnen en ongeveer per maand geconfronteerd te worden met tegenvaller op tegenvaller. We zijn van ruim 5 miljoen tekort, gegaan naar 12 miljoen en het einde is nog niet in zicht.

Het is ook niet leuk, om dit niet goed te kunnen uitleggen. Nu is het niet de taak van een oppositiepartij om het beleid van het college uit te leggen, maar aangezien wij gekozen hebben voor constructieve oppositie voelen wij ons op zijn minst betrokken. Wij roepen het college dan ook met klem op om helderheid naar onze inwoners te verschaffen in het ontstaan en de opbouw van het tekort. We kunnen nu eenmaal niet naar onze burgers terug met “het zat wat tegen”.

Voorzitter.

Het is ook niet leuk om pijnlijke keuzes te moeten maken. Mensen gaan last krijgen van de bezuinigingen. Vooral mensen met kleine inkomens, mensen die zorg nodig hebben en mensen die aan de kern gebonden zijn, gaan last krijgen, gaan meer betalen of zien een voorziening verdwijnen.

De gemeente gaat ook last krijgen, want zij bezuinigt in hoge mate op preventie activiteiten in de maatschappelijke hoek. De rekening van het korten op jongeren, ouderen, cultuur, dieren, bibliotheek, verenigingsleven, etc. komt later. En die kosten zullen onze rekening zijn: immers met de wet op de Jeugdzorg, de WMO en de Participatiewet vallen alle burgers voor welzijn, arbeid en zorg onder de gemeentelijke vlag. Tel uit je winst: de echte klappen zullen nog komen.

Meer dure zorg voor ouderen en jeugd, meer criminaliteit, meer zorgmijders, meer eenzaamheid, toename laaggeletterdheid, later ontdekken van verwaarlozing, mishandeling etc.

Voorzitter.

Het is niet leuk, zulke grote bezuinigingen in het eerste jaar na de herindeling te moeten doen. Maar de PvdA gaat keuzes maken nooit uit de weg. Ook wij voelen ons verantwoordelijk. Wij hebben dan ook kritisch naar de begroting gekeken en hebben bij de beoordeling ervan vijf criteria gehanteerd.

1. Er vallen geen mensen tussen de wal en het schip. Dus WMO-proof,
   Participatie-proof en Jeugdzorg-proof bezuinigen.
2. Er worden geen grote en dure prestigeprojecten opgestart.
3. Er wordt geïnvesteerd in de versterking van de economie.
4. Er wordt geïnvesteerd in leefbaarheid in de kernen.
5. En … het moet een beetje leuk blijven op Goeree-Overflakkee.

Voorzitter.

Op grond van deze criteria komen wij tot de volgende conclusies.

• De begroting 2014 is grotendeels evenwichtig opgesteld maar sommige voorgestelde bezuinigingen behoeven bijstelling.
• Bijstelling is nodig op het gebied van:

1. Bibliotheek. Deze voorzieningen mag niet verdwijnen van het eiland. De bibliotheek vormt een belangrijk onderdeel in de driehoek gezin-school-bibliotheek om het lezen te stimuleren en daardoor de laaggeletterdheid tegen te gaan. Wij zullen hiertoe, samen met alle andere fracties, een amendement indienen. (opmerking achteraf: Dit amendement is aangenomen).
2. Ouderenbeleid. Ouderen die dreigen tussen de wal en het schip te vallen zullen we moeten blijven beschermen. Wij zullen hiertoe een amendement indienen.
3. Onderwijs. Bijstelling is nodig op het gebied van onderwijsachterstandsbeleid en het Bureau Leerplicht. Wij zullen ook hiertoe twee amendementen indienen.
4. Verenigingen. Verenigingen vormen het cement van de samenleving. Mensen komen in verenigingsverband samen om te sporten, muziek te maken of wat dan ook. Het kernwoord hierbij is samen. Wij vinden een netto korting van 350.000 op de subsidies aan de verenigingen te veel. Wij zullen hiertoe een amendement in dienen.
5. Cultuur. Afgelopen vrijdag, bij de opening van het Diekhuus, werd een mooi voorbeeld gegeven dat ik hier graag herhaal.

We gaan terug naar de periode van een van de meest ingrijpende crises uit de moderne geschiedenis; de tweede wereldoorlog. Toen Winston Churchill eerste minister was en men hem vertelde dat er gesneden moest worden in cultuur omwille van de groeiende kosten van de oorlog, antwoordde hij met de vraag:
‘Waarvoor vechten we dan nog?’

Deze anekdote over Winston Churchill is overigens een legende, want hij heeft die woorden nooit uitgesproken. Wat Churchill wel deed, was theaters en andere cultuurhuizen open houden. Hij was van mening dat zijn volk daar de nodige energie zou opdoen om de harde en vuile oorlog te doorstaan. En hij weigerde de Engelse kunstschatten naar Canada te verschepen, omdat hij er geen enkele twijfel over wilde laten bestaan dat de geallieerden zouden overwinnen. Het citaat mag dan niet waar zijn, de achterliggende gedachte blijft overeind: Een sterke maatschappij is sterk in cultuur.

Wij zullen m.b.t. de gemeentelijke bijdrage aan de kunst en cultuur en de musea twee amendementen indienen. Ook zullen wij ter instandhouding van het cultureel erfgoed, Molenstichting en Musea, etc. een motie indienen (opmerking achteraf: Deze motie is aangenomen).

Totaal een zo’n 700.000 euro voorgestelde bezuinigingen die wij anders zouden willen invullen.

Voorzitter.

De Partij van de Arbeid zou de Partij van de Arbeid niet zijn als we ook niet zouden hebben nagedacht over alternatieve dekkingsmogelijkheden. Dit is wat wij “constructieve oppositie” noemen. Wij hebben voor bijna 1 miljoen euro aan alternatieve dekking gevonden.

Wij stellen voor het hele pakket ombuigingen de volgende dekking voor:

1. Boekhoudkundig activeren van reconstructie wegen. Een technische constructie die vrij risicoloos ingevoerd kan worden. Dit levert ons € 450.000 op.
2. De rekenrente voor leningen op realistisch niveau brengen. Dit levert ongeveer
   € 150.000 per jaar op.
3. De kostendekkendheid van de begrafenisrechten verhogen naar 90%. Het college heeft gekozen de kostendekkendheid te verhogen van 68% naar ongeveer 78%. Dit houdt dus concreet in, dat alle burgers van GO nog steeds ruim € 250.000 per jaar extra bijdragen aan de kosten voor de gemeentelijke begraafplaatsen. Het is reëel om voor het gebruik en onderhoud te laten betalen. Zo doen we dat ook bij paspoorten, rijbewijzen, etc. De extra middelen van ongeveer 150.000 euro willen wij liever aanwenden om enkele pijnlijke bezuinigingen ongedaan te maken.
4. Een andere dekkingsmogelijkheid is om de toekomstige opbrengsten uit IRP en Wind in te zetten om bezuinigingen in het sociaal/culturele domein en de leefbaarheid ongedaan te maken.
5. De vijfde dekkingsmogelijkheid hebben wij al vanaf 2 januari genoemd. Een gemeente als GO heeft geen 5 wethouders nodig. Dit kan best met eentje minder. Dit levert grosso modo zo’n € 150.000 op. Ter vergelijking: Alle kinderen op de basisschool kunnen bijvoorbeeld gaan schoolzwemmen als we met vier wethouders doorgaan.

Voorzitter.

Ik wil graag afsluiten met een oproep aan het college en de raad. Laten we in deze donkere dagen, de dagen niet nog donkerder maken door de dingen die het leven misschien wat kunnen veraangenamen, weg te bezuinigen.

We wonen op een mooi eiland, maar het moet ook leuk blijven.

Dank u.